Bijgewerkt 30 september 2023
Normaliter zijn de drie machten in een rechtsstaat strikt gescheiden:
- Wetgevende macht zorgt voor de regels waar je je aan moet houden.
- Uitvoerende macht zorgt ervoor dat de wet wordt toegepast en nageleefd.
- Rechterlijke macht toetst de uitvoering aan de wet.
In een democratische rechtsstaat is er nog een vierde onafhankelijke macht; de Pers die blootlegt wat er niet deugt en wat er fout gaat.
Na een aantal rechtszaken is mij duidelijk hoe de misstanden omtrent fotorechten voort kunnen blijven duren.
Rechtszaak 1. ECLI:NL:RBROT:2019:1573 ANP/Hollandse Hoogte
Pardon? Een rechter die denkt dat ANP €332,50 heeft misgelopen aan licentie-inkomsten? En omdat ik dat niet betaald heb draai ik op voor de proceskosten?
Ik weet het aan het feit dat ik tegenover ANP stond en dat de rechter mijn verhaal niet geloofde. Pas veel later zag ik dat deze rechter banden had met de uitvoerende macht; Sena, Videma en Stichting Thuiskopie.
Mijn inziens is het oplichting om te beweren dat je een licentievergoeding hebt misgelopen volgens de tarievenlijst van Stichting FotoAnoniem en daar nog een toeslag bovenop te doen. Het zijn all-in vrijwaringstarieven voor als een onvindbare maker zich meldt. In de media beweerden juristen en fotografen echter dat het moreel wellicht niet klopte maar dat mijn vonnis juridisch correct was; rechters volgen de tarieven van Stichting FotoAnoniem.
Geldklopperij met fotorechten wordt al jarenlang gemeld bij de Mededingingsautoriteit en het Openbaar Ministerie. Die doen niets en geven aan dat het aan de rechter is wat een redelijke schadevergoeding is.
Rechtszaak 2. ECLI:NL:RBAMS:2019:8643 Zelfstandig fotografe
De verwijzing naar de werkelijke tarieven voor gebruik op een blog had de fotografe na dagvaarding verwijderd. Ter zitting bleek ze het geclaimde tarief inderdaad alleen bij sommaties achteraf te hanteren en veegde de rechter het tarief van €250 van tafel. Desalniettemin wijst de rechter in het vonnis het opgeklopte tarief toe waardoor deze fotografe nog steeds denkt dat zij boetes mag opleggen aan iedereen die haar foto's gebruikt.
Ik weet het aan overbelasting bij de rechtbank dat er geen proces-verbaal was opgemaakt en het verweer nauwelijks bekeken was.
In augustus 2020 schrijven Roel Dijkstra en Kitty van Boven namens meer dan 100 fotografen een brief naar de rechterlijke macht. Reden is dat de rechter bij simpele fotozaken de proceskosten steeds vaker reduceert en toeslagen beperkt tot 25%. Zij lijden daardoor verlies op procedures. Voorheen gingen de zwaar opgeklopte tarieven tot wel vier keer over de kop en werden proceskosten volledig toegewezen, met dank aan de vele zaken van Permission Machine niet meer.
De brief van was aanleiding voor de petitie.
Ik weet het aan overbelasting bij de rechtbank dat er geen proces-verbaal was opgemaakt en het verweer nauwelijks bekeken was.
In augustus 2020 schrijven Roel Dijkstra en Kitty van Boven namens meer dan 100 fotografen een brief naar de rechterlijke macht. Reden is dat de rechter bij simpele fotozaken de proceskosten steeds vaker reduceert en toeslagen beperkt tot 25%. Zij lijden daardoor verlies op procedures. Voorheen gingen de zwaar opgeklopte tarieven tot wel vier keer over de kop en werden proceskosten volledig toegewezen, met dank aan de vele zaken van Permission Machine niet meer.
De brief van was aanleiding voor de petitie.
De fotografe ging in hoger beroep ECLI:NL:GHAMS:2021:460 en de raadsheren wijzen een verhoging van 100% toe, de brief van Roel Dijkstra en Kitty van Boven heeft blijkbaar effect gehad.
Ook het Hof negeert het daadwerkelijke tarief van €4,50 dat overduidelijk in de stukken stond.
Ook het Hof negeert het daadwerkelijke tarief van €4,50 dat overduidelijk in de stukken stond.
Rechtszaak 3. Roel Dijkstra met Kitty van Boven
Roel Dijkstra heeft een archief met meer dan 1.000.000 foto's. De foto's zijn goed vindbaar in Google en zijn in twee klikken in groot formaat te downloaden zonder dat je doorhebt dat er rechten op rusten.
Gedaagde heeft de foto, waarvan niet bekend is of Roel Dijkstra hem zelf heeft gemaakt, gebruikt in een ontwerpwedstrijd voor een restaurantfolder. Rechter wijst als misgelopen licentie-inkomsten €350 toe met een verhoging van 100% voor ontbreken naam.
Ik weet het toewijzen van €700 als misgelopen inkomsten aan het lange, bewerkelijke voortraject (gedaagde heeft stukken vervalst en er was al een rechtszaak aan vooraf gegaan) waardoor werkelijke schadebepaling lastig is.
Rechtszaak 4. ECLI:NL:RBNHO:2021:8088 Gekopieerde teksten.
Waar in voorgaande rechtszaken juristen in opdracht van fotografen en beeldbanken procederen om hun vele intimiderende sommatiebrieven kracht bij te zetten -betalen voor die foto anders sleep ik je voor de rechter- zag ik hier een advocaat die na enkele mails een laaggeletterde man daagde die zich niet kon verweren.
Gedaagde moest €5.603,17 aan advocaatkosten betalen terwijl hij buitenrechtelijk had willen schikken voor een hoger bedrag dan het toegewezen schadebedrag.
Gedaagde moest €5.603,17 aan advocaatkosten betalen terwijl hij buitenrechtelijk had willen schikken voor een hoger bedrag dan het toegewezen schadebedrag.
Ik klaagde over de advocaat bij zijn meerdere; Anne Bekema van het AMI-artikel over de waarde van een foto. Antwoord: ".. concludeer daaruit niet dat hij misbruik heeft gemaakt van de situatie." De andere oprichter/naamgever van het kantoor LePooleBekema blijkt raadsheer.
Gedaagde kwam in financiële problemen door het vonnis (€7.000) en ik ging op zoek naar een advocaat die op toevoeging (= gesubsidieerde rechtsbijstand) de toegewezen licentie- en proceskosten wilde betwisten:
- "Uw werkwijze kenmerkt zich onder meer door insinuaties en weinig nuances. Zo suggereert u bijvoorbeeld dat er een connectie is met degene die het vonnis heeft geschreven, dat procederen een verdienmodel van advocaten is en dat er niet veel IE-advocaten met een moraal zijn. Wij hebben een dermate andere visie en werkwijze dat wij afzien van verdere communicatie."
- "Helaas kan ik de zaak niet doen. Ik ben rechter-plaatsvervanger bij de Rb. Haarlem en vind het ingewikkeld mijn collega’s af te vallen."
- "... zal de Raad voor Rechtsbijstand geen toevoeging afgeven, omdat het een geschil betreft dat uit bedrijfsmatig handelen voortvloeit." Aldus de door het Juridisch Loket aangewezen advocaat.
- "Helaas zijn wij niet in de gelegenheid je te helpen met deze zaak." Aldus de auteurs van het AMI-artikel over auteursrechttrollen.
Het vonnis is voorgelegd aan tien advocaten, de Ombudsman, Rechtbank Haarlem, Het Juridisch Loket, de Raad voor Rechtsbijstand, de Orde van Advocaten, de Deken van Rotterdam en de Deken van Amsterdam. Ze wijzen naar elkaar of naar de rechter. Niemand was bereid om deze laaggeletterde man van Turkse afkomst te helpen.
Update 2 mei 2022. Advocaat is nu griffier/secretaris bij de rechtbank waar deze zaak diende; Rechtbank Haarlem, niet de dichtstbijzijnde rechtbank trouwens voor gedaagde. De rechter die deze man wegstuurde toen hij zich mondeling kwam verweren maakte daar nog een opmerking over.
Rechtszaak 5. ECLI:NL:RBMNE:2021:5887 Gratis foto
In de veronderstelling dat de Mededingingsautoriteit al twee jaar bezig was met een onderzoek naar het toepassen van de tarieven van Stichting FotoAnoniem door rechters legde ik dit vonnis aan ze voor. Ze bleken niets te doen met de vele meldingen van gedupeerden; het heeft geen prioriteit en er zijn geen economische of juridische gronden. Ik heb daarop een handhavingsverzoek ingediend voor de Stichting Beeld Anoniem (voorheen Foto Anoniem). Afgewezen.
Ik ging weer op zoek naar een advocaat. De een bleek betrokken bij het Hof waar de zaak zal dienen en verwees door naar een advocaat die ik ken van.... jawel, onredelijke fotoclaims.
Een ander was helaas geen advocaat meer en meldde: "...“ons-kent-ons” / “ouwe-jongens-krentenbrood” groep die uiterst commercieel is. Rechters komen bijna altijd van grotere rijkere kantoren. Rechters zijn ook vaak advocaten die parttime-rechter (rechter-plv) zijn en de intrinsieke belangenverstrengeling kan dan idd aanwezig zijn."
Een ander was helaas geen advocaat meer en meldde: "...“ons-kent-ons” / “ouwe-jongens-krentenbrood” groep die uiterst commercieel is. Rechters komen bijna altijd van grotere rijkere kantoren. Rechters zijn ook vaak advocaten die parttime-rechter (rechter-plv) zijn en de intrinsieke belangenverstrengeling kan dan idd aanwezig zijn."
Met veel moeite op de valreep een advocaat gevonden voor hoger beroep; Ewout Jansen van dit artikel op Boek9. Die heeft de zaak niet aangebracht en de lijdensweg van deze gedaagde met een jaar verlengd.
Tussenstand
Ik schreef dit artikel begin 2022. Gefrustreerd over het onrecht, het winstbejag, de corruptie en bureaucratie. Moedeloos van advocaten, politici en ambtenaren die op de hoogte zijn van de misstanden maar niets doen, die eindeloos naar elkaar doorverwijzen of hun schouders ophalen en zeggen dat het aan de rechter is. Verbijsterd over de schaamteloosheid van rechters die misbruik maken van hun macht en kunnen doen en laten wat ze willen, niemand die ze bekritiseert.
Ik was op dat moment voornemens niemand meer te helpen met rechtszaken. Het compleet negeren van verweer en die idiote uitspraken trek ik niet, ik slaap daar slecht van.
Ik begon uitspraken langs de meetlat te leggen en diende een klacht bij de Europese Commissie in. Mijn inziens handelen Nederlandse rechters in strijd met het EU-recht, ik kan dat onderbouwen met meer dan 100 foute uitspraken.
Toch raakte ik weer betrokken bij rechtszaken...
Rechtszaak 6. Wederom Roel Dijkstra met Kitty van Boven voor een foto uit dezelfde serie.
Ik verwees een ondernemer met de stukken uit rechtszaak 3 door naar een jurist in de overtuiging dat Roel Dijkstra niet de maker van de foto was en het verweer niet veel tijd zou kosten. Ook dit keer ontbrak bewijs, alleen een aanbod ervoor in de dagvaarding:
Kitty van Boven diende een uitgebreide repliek in en stuurde de ondernemer -buiten de gemachtigde om- een nieuwe claim en probeerde -buiten de rechter om- een schikking over de lopende rechtszaak te bereiken. Waardoor het alsnog een bewerkelijke kwestie werd en de kosten toenamen voor deze ondernemer.
Roel Dijkstra wint de zaak, de rechter legt doodleuk de bewijslast -dat Roel Dijkstra niet de maker is- bij gedaagde neer.
Ik denk te weten wie de maker is, doch zonder hard bewijs durf ik een herroeping niet aan.
N.B. Deze ondernemer heeft eerder advocaten Le Poole en Bekema tegenover zich gehad. Hij wist hoe het eraan toegaat bij de rechter en wilde zich bij verstek laten veroordelen. Ik heb hem overgehaald.
Sinds dit vonnis, waar Roel Dijkstra dus zelfs niet hoeft te bewijzen dat hij rechthebbende is als je er expliciet naar vraagt, waar een professioneel gemachtigde is ingeschakeld, geef ik gedaagden het advies zelf een kort briefje naar de rechter te sturen. Het verweer doet er toch niet toe, je bent overgeleverd aan de willekeur van de rechters.
Rechtszaak 7. ECLI:NL:RBAMS:2023:2028 Claim van €275.000.
Een ondernemer meldde zich met een mijn inziens totaal ongefundeerde claim voor 101 foto's. Hij kreeg geen reactie op zijn schikkingsvoorstel en zijn verzoek om meer informatie, er werd gelijk gedagvaard. Bij dit soort bedragen is een advocaat verplicht als je je wilt verweren en hij heeft zich bij laten staan door advocatenkantoor LePooleBekema.
Rechter wijst voor 100 van de 101 foto's de vordering af. Het overgrote deel van het vonnis gaat over die ene foto waarvoor de rechter een uitstapje maakt naar Zwitsers recht. Rechter wijst €562,50 schadevergoeding toe omdat gedaagde geen bonnetje kon overleggen voor het gebruik van meer dan 10 jaar geleden.
Rechter wijst voor 100 van de 101 foto's de vordering af. Het overgrote deel van het vonnis gaat over die ene foto waarvoor de rechter een uitstapje maakt naar Zwitsers recht. Rechter wijst €562,50 schadevergoeding toe omdat gedaagde geen bonnetje kon overleggen voor het gebruik van meer dan 10 jaar geleden.
Ondanks dat gedaagde €25.000,- kreeg toegewezen voor zijn advocaatkosten moet hij €12.485,- zelf ophoesten. Zijn advocaten hadden maar liefst €37.485,- in rekening gebracht.
Rechtszaak 8. Wederom Richard Broekhuijzen en Dirk Dijkstra voor een gratis foto.
Omdat ik de gedaagde laaggeletterde taxichauffeur nergens naartoe kon doorverwijzen heb ik samen met de webbouwer het verweer opgepakt. Voor rechtszaak 5 had ik toch al het een en ander uitgezocht.
De webbouwer is weggestuurd bij rechtbank Assen toen hij de stukken mondeling wilde toelichten. De griffier gaf aan NL.Legal LLP wel te kennen en dat de rechter het te druk heeft voor emotioneel gedoe. De rechter wijst maar liefst 3x tarief FotoAnoniem toe, opspoor- en incassokosten. En achteraf nog een bevelschrift voor de nakosten.
Ook deze man kwam in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand doch gezien de ervaring met rechtszaak 4 is de webbouwer een crowdfunding opgestart voor hoger beroep. Daarvoor is niet voldoende opgehaald, actie blijft online voor de schade.
Conclusie
- De overheid laat handhaving van auteursrecht over aan de markt.
- De markt is gebaat bij hoge schadevergoedingen en proceskostenveroordelingen.
- De rechterlijke macht is verweven met de handhavende macht.
- Commerciële partijen zetten mensen onder druk met gekleurde jurisprudentie.
- De pers zwijgt omdat ze zelf zo'n commerciële partij inhuurt.
Handhaving is niet meer onderworpen aan het recht. Het rechtsgeweten is verdwenen in onze rechtsstaat. Met als gevolg roversbendes die buitenproportionele en onredelijke boetes incasseren.
De vele sommatiebrieven en rechtszaken zijn goed voor de economie. Heel wat commerciële juristen, rechterlijke ambtenaren, fotografen en beeldbanken verdienen er een zeer goed belegde boterham mee. De huidige situatie:
- Foto's worden geautomatiseerd opgespoord en, zonder enige controle of er rechten geschonden zijn, eisen juristen opgeklopte schadevergoedingen.
- Partijen zijn regelmatig niet gerechtigd om schade te vorderen; de exclusieve rechten ontbreken.
- Er zijn prijsafspraken tussen juristen. Zij hanteren de tarievenlijst van Stichting BeeldAnoniem (voorheen FotoAnoniem) als een standaard.
- Juristen framen (vermeende) inbreukmakers als dieven die je moet straffen.
- Juristen gaan op no cure no pay basis achter (vermeende) inbreuken aan.
- Juristen schrijven de wet voor en verspreiden desinformatie.
- Juristen procederen als verdienmodel. Ze doen niet voldoende om het buitengerechtelijke op te lossen, schrijven onnodige uren of nemen kansloze zaken aan. Soms zelfs met gesubsidieerde rechtsbijstand.
- Juristen betwisten de tarieven Stichting BeeldAnoniem en elkaars kosten niet.
- Rechters kunnen tegelijkertijd handhavers zijn.
- Rechters oordelen partijdig.
- Heel, heel veel neuzelzaken over foto's voor de toch al overbelaste rechtbanken. Andere zaken blijven liggen.
- Rechters borduren voort op bestaande jurisprudentie.
- Rechters negeren verweer.
- Fotografen denken dat ze boetes op mogen leggen voor elke foto die ze ooit geschoten hebben.
- Niet juridisch-onderlegde mensen denken dat private partijen boetes mogen opleggen omdat rechters het bevestigen.
- Fotografen en rechtenbeheerders lokken gebruik van foto's uit door ze in groot formaat, zonder naamsvermelding, zonder bescherming en goed vindbaar te verspreiden.
- Juristen dreigen met oplopende kosten als je het op een rechtszaak aan laat komen.
- (Vermeende) inbreukmakers durven vanwege oplopende kosten en partijdige jurisprudentie niet te procederen.
- Er wordt geschikt voor buiten proportionele bedragen. Bedragen die in de zakken van fotografen, rechtenbeheerders en juristen verdwijnen.
- Steeds meer partijen zien er een lucratief verdienmodel in.
- (Foto)journalisten doen mee en zwijgen over deze praktijken.
- ANP jaagt via Visual Rights Group (voorheen Permission Machine) op foto's en bericht niet over de misstanden.
- Rechtsbijstand NVJ helpt alleen met handhaven waardoor leden niet vrijuit durven te schrijven over ANP en claimende collega's.
- Rechters worden niet gecorrigeerd door de pers.
- Het Openbaar Ministerie verwijst naar de rechter. Je kunt geen aangifte van oplichting doen.
- Artikel 1019h Rv wordt nog steeds toegepast voor simpele fotozaken terwijl de richtlijn sinds 1 april 2017 liquidatietarief voorschrijft.
En uiteraard, als ik hier schrijf rechters, bedoel ik daar niet álle rechters mee. Dat geldt ook als ik het woord journalist, jurist of fotograaf gebruik.
Gedoemd om hierover te blijven schrijven omdat de pers het niet doet...
Wil je helpen hier een eind aan te maken? Teken en deel de petitie.
Heb je een onredelijke claim gehad? Deel je ervaring, de pers doet het niet.
Moreel gezien kan ik benadeelden, die in dit commerciële juridische circus vaak nergens terecht kunnen, niet in de kou laten staan.
Een kop koffie als steun wordt gewaardeerd.