Eindelijk is er een wetenschappelijk, uitgebreid en zeer gedegen stuk over onredelijke fotoclaims. Iets waar ik me alweer twee jaar druk over maak. Er wordt massaal misbruik gemaakt van het gebrek aan kennis over de auteurswet en rechters lijken dat te faciliteren. Hoge bedragen worden betaald om rechtszaken te voorkomen.
 |
| Met 3 gemachtigden kwamen ze naar mijn hoorzitting |
Ik word nogal eens afgeschilderd als een complotgekkie dat geradicaliseerd is omdat ze een rechtszaak over een fotoclaim heeft verloren. Nou boeit het me niet wat mensen van mij vinden, ik ben vrij rationeel én ik zou mezelf ook niet geloven als je me dit drie jaar geleden verteld zou hebben. Ik had werkelijk geen idee dat je een dagvaarding kon krijgen voor zoiets onbenulligs en dat daar een hoorzitting voor georganiseerd zou worden. Toen ik de rechtszaal instapte dacht ik serieus dat eisers billenkoek zouden krijgen van de rechter wegens misbruik van ons rechtssysteem.
Trollen vind ik overigens veel te lief klinken. Alsof het een sprookje is waar op het eind alles goed komt. De term maffia dekt de lading beter. Er wordt afgeperst en tentakels reiken tot in de rechtszaal.
RechthebbendenUiteraard is het vervelend als mensen ongevraagd je foto's gebruiken en ik snap dat je het "bewaken" van foto's uitbesteedt. De meeste fotografen gaan ervan uit dat het toegestaan is om boetes uit te delen en dat het klopt wat buro's als Permission Machine doen.
Boetes blijken een lucratief verdienmodel en sommige fotografen zetten daarom lokfoto's in. Lokfoto's zijn onbeveiligde stockfoto's die goed vindbaar zijn via Google en zonder enige waarschuwing met één klik fullsize en zonder watermerk te downloaden zijn. Soms worden ze zelfs op plaatsen gepubliceerd waar het lijkt alsof je ze gratis mag gebruiken en worden ze daar later weer weggehaald.
Er worden beeldbanken opgekocht met als voornaamste doel rechten claimen. Zelfs van voor de periode dat de rechten verworven zijn. Fotografen die hun foto's hebben ondergebracht bij een beeldbank weten vaak niet dat hun foto's geclaimd worden maar krijgen wel negatieve reviews.
Juristen
In fotoclaims gespecialiseerde juristen sturen voor elke foto die de opspoorsoftware traceert een brief, ongeacht of het een inbreuk is of niet. Een jurist inhuren om dat te laten controleren kost meer dan de claim zelf. Gratis hulp is er niet.
Er zijn juristen die desinformatie verspreiden en deze desinformatie gebruiken om claims te onderbouwen. Ze beweren bijvoorbeeld dat je de tarieven van Stichting Foto Anoniem moet betalen bij een inbreuk met een toeslag erbovenop wegens ontbreken naam. Of dat een foto besproken moet worden om in aanmerking te komen voor het citaatrecht terwijl functioneel de eis is. De vele nawauwelaars fungeren als nuttige idioten.
Omdat de volledige proceskosten verhaald mogen worden kan een jurist veel uren in rekening brengen om de tegenpartij te laten "bloeden". Dit wordt aan beide zijden gedaan waardoor juristen elkaars uren niet betwisten.
Ik vergelijk juristen graag met pleisterverkopers en fotografen met pleisterproducenten. Hoe meer kinderen er vallen, hoe meer pleisters ze kunnen verkopen. Wél gratis pleisters uitdelen voor de naamsbekendheid, géén pleister geven aan een kind dat met een bloedende knie voor hun neus staat. En sommigen leggen spijkermatten neer op speelplaatsen, maken onderling prijsafspraken en verkopen pleisters tegen een woekertarief.
Rechters
Rechters hoeven niet te controleren of een vordering klopt, ze oordelen op basis van de stukken. Juristen rekenen erop dat een claim niet (goed) betwist wordt en verwijzen naar jurisprudentie waar dat inderdaad niet gebeurd is. Waardoor steeds meer kromme jurisprudentie is ontstaan.
Regelmatig wordt er echter prima verweer gevoerd en kiest de rechter de kant van de fotograaf. Verweer wordt genegeerd of ten onrechte afgedaan als "niet voldoende gemotiveerd". In mijn vonnis verdraaide de rechter zelfs de feiten en stelde dat de inbreuk plaats vond op een zakelijke website en niet op een blog.
Overheid
Overal waar je aanklopt zijn ze bekend met onredelijke fotoclaims. Maar ja, we hebben een vrije markt, een fotograaf mag vragen wat hij wil voor zijn foto's en het is aan de rechter of dat redelijk is. Rechtszaken voeren is het standaard advies en hulp daarbij krijg je niet. Al geven ze je bij het OM tegenwoordig wel dit artikel.
Media
Schrijnende verhalen over fotoclaims worden zelden opgepikt door de media. Berichten worden ingetrokken of aangepast. Journalisten die met mij contact opnemen of die ik zelf benader over een trieste zaak hebben (nog) niet gepubliceerd. Media die normaliter tuk zijn op gratis content weigeren artikelen hierover. Als er al iets verschijnt dan gaat het altijd gepaard met de boodschap "jat geen foto's want dat kan je veel geld kosten". Met als triest dieptepunt AvroTrosRadar dat niet verder komt dan waarschuwen dat je moet betalen omdat kosten toenemen als je het op een rechtszaak aan laat komen.
Ik heb daar drie verklaringen voor:
- Wiens brood men eet, wiens woord men spreekt. Rechtenbeheerder ANP is een van de grootste claimers én ANP is voor veel journalisten een opdrachtgever.
- Geen zin in rechtszaken. Er valt altijd wel iets juridisch met een foto te vinden waarmee negatieve publiciteit kan worden tegengehouden. NVJ (Nederlandse Vereniging van Journalistiek) staat geen leden bij die een claim ontvangen. ANP is monopolist en veel afnemers hebben contracten ondertekend dat als ze hun abonnement opzeggen ze al het online beeldmateriaal moeten verwijderen.
- Juristen werken gratis mee aan artikelen en uitzendingen om hun naamsbekendheid te vergroten. En hun doelgroep zal niet bestaan uit ontvangers van een claim.
Zwijgende meerderheid
Dit is Nederland hé mensen. Waar je toch onafhankelijke rechtsspraak en een vrije pers zou verwachten. Ik kan er met mijn verstand niet bij dat dit al jarenlang en op zo'n grote schaal plaatsvindt. Dat degenen die weten dat dit gebeurt, die weten dat het niet deugt het laten gebeuren en wegkijken. Dat ze niet helpen. Niet steunen. Soms zelfs een nawauwelaar zijn.
Wat is de moraal van dit verhaal?
Dat ie verdwijnt zodra de knikkers in het spel komen!
En dat ik gedoemd ben om hier gratis over te blijven doorschrijven tot dat het gestopt is.
Nee geintje, je kunt helpen. Deel en onderteken deze petitie.
Juridische hulp nodig? Ik ken de wet van binnen en buiten inmiddels. Klik hier.
Mijn eindeloze reeks artikelen over fotoclaims met een kleine bijdrage sponsoren? Klik hier.
Geloof je me niet? Lees dan het artikel waar deze blogpost mee begon. Of klink op de linkjes in de tekst voor de onderbouwing.