Omdat het veel beter met de wereld gaat dan jij denkt zei oud studiemaatje @mjf68 erbij.
Het werd het eerste Engelstalige boek dat ik ooit las.
Zo waanzinnig goed en interessant dat ik vond dat ik er een uittreksel van moest maken. Opdat de 10 redeneerfouten volgens Rosling in mijn geheugen gegrift worden:
- Kloofdenken. Alsof er alleen maar links en rechts is en niets in het midden. Als je alleen gemiddelden vergelijkt zie je de overlap niet.
- Negatief denken. Dingen gaan beter en toch zullen er altijd slechte dingen blijven gebeuren. Slecht nieuws krijgt meer aandacht dan goed nieuws. Meer aandacht betekent niet dat een trend stijgende is.
- De verwachting dat trends zich altijd ontwikkelen volgens een rechte lijn. Dat is niet zo; kijk naar de groeicurve van een kind of het aantal dodelijke ongelukken op de snelweg.
- Angst is een slechte raadgever. De mens lijdt het meest voor het lijden dat men vreest. Probeer te relativeren; wat is het gevaar en hoe groot is de kans dat het je overkomt.
- Losse getallen zeggen niets. Kijk naar hoe het getal zich ontwikkelt; is het gestegen of gedaald? Duizend klinkt groot, maar duizend op de miljoen is slechts 0,01%. Krijg je een lange lijst? Richt je dan op 80% van de meest voorkomende. Rosling noemt dit de 80/20 regel.
- Generaliseren. Indelen in categorieën helpt om de wereld te beschrijven maar blijf kijken naar de verschillen binnen een groep en de overeenkomsten tussen groepen. Pas op voor het begrip meerderheid; 51% betekent dat bijna de helft anders is. Pas op voor de levendig beschreven uitzondering, kijk naar de cijfers.
- Het lot bepaalt. Denken dat je zelf geen invloed hebt op het verloop van je leven. Je erbij neerleggen dat het nu eenmaal zo is. Veel dingen lijken niet te veranderen maar veranderen wel degelijk, zij het heel langzaam.
- Je eigen perspectief. Verplaats je in een ander. Als je heel goed met een hamer bent zul je alles daarmee willen oplossen terwijl een schroevendraaier handiger kan wezen.
- Anderen de schuld geven is makkelijk want dan hoef je niet na denken over de oorzaak. Hetzelfde geld voor heldenverering als iets heel goed gaat.
- Onder tijdsdruk beslissen. Vraag bedenktijd. Weeg de voor en tegens tegen elkaar af. Vertrouw op actuele, relevante data. Neem kleine stapjes in plaats van drastische maatregelen. En weet dat niemand de toekomst kan voorspellen.
Het is een prachtig, optimistisch boek. Een mustread. Verplichte lesstof. Vertrouwen op data. Weg met alle feitenvrije discussies. Het gaat beter met de wereld dan je denkt zegt Rosling als je maar verstandelijk redeneert en je baseert op de actuele, relevante data. Die data kun je vinden op Gapminder. Wees niet bang voor spoken. Rosling schetst 5 reële gevaren:
- Een pandemie.
- Financiële instorting.
- Derde wereldoorlog.
- Klimaatverandering.
- Extreme armoede.
Met die laatste, de extreme armoede, gaat het wereldwijd steeds beter. Er komen steeds meer mensen in het hoogste level met scholing, medische zorg, voldoende voedsel, onderdak, schoon water, vrede en anti-conceptie.
En toch ben ik het niet eens met de stelling dat het beter met de wereld gaat dan je denkt. Ja, ik heb, zoals zovelen, een verouderd beeld van de data. Ja, er gaan veel meer meisjes naar school dan ik dacht. Ja, er leven steeds minder mensen in extreme armoede. Met de welvaart gaat het beter dan ik dacht. Maar...
Met het toenemen van de welvaart ontstaan er nieuwe problemen: zwaarlijvigheid, verslaving, uitbuiting, hebzucht, afval, verspilling, dierenleed, milieuvervuiling, overconsumptie, verveling, ontevredenheid, pakjes-eten, afgunst, bullshit-jobs, langdurig sterfproces, keuzestress, doelloosheid, allergieën en noem maar op.
Niet meer lekker en nuttig bezig zijn met een moestuin of het uitvinden en maken van iets omdat het voor minder in de winkel ligt. Niet meer betalen wat het kost waardoor er ergens iets of iemand wordt uitgebuit.
Ik moest denken aan het boek "Het trieste der Tropen [Wikipedia]" dat ik bijna 30 jaar geleden las toen ik in de tropen verbleef op level 2 zonder stromend water, fastfood, radio of tv. Waar ik iedere dag verrukkelijk at, vers geperst sap dronk van rijpe tropische vruchten en me geen seconde verveelde. Waar ik een afgedankte glazen deodorantroller terugzag als vaasje bij het boedhistische altaar van de buurman.
In het boek wordt beschreven hoe primitieve huisjes vervangen werden door huisjes van steen en beton. Die huisjes bleken vochtig waardoor het aantal schimmelinfecties en blaasontstekingen toenam. Wat me bijgebleven is, is dat welvaart niet automatisch betekent dat het leven verbetert. De conclusie uit het boek, ik weet niet meer of ik hem zelf trok of dat de schrijver hem maakte:
De hoeveelheid ellende blijft in iedere samenleving gelijk.
Als ik kijk naar de 5 reële gevaren dan zie ik de kans op de een groeien als de kans op een ander afneemt. Meer welvaart vergroot de kans op klimaatverandering, oorlog (afgunst, ontevredenheid, verveling) of financiële instorting. Een pandemie zoals de Spaanse griep die 50 miljoen levens kostte is goed voor het klimaat. Een financiële instorting vermindert de excessen van de welvaart zoals bullshitjobs en door hebzucht gecreëerde financiële bubbels.
De hoeveelheid ellende blijft gelijk.
Nu maak ik:
En toch ben ik het niet eens met de stelling dat het beter met de wereld gaat dan je denkt. Ja, ik heb, zoals zovelen, een verouderd beeld van de data. Ja, er gaan veel meer meisjes naar school dan ik dacht. Ja, er leven steeds minder mensen in extreme armoede. Met de welvaart gaat het beter dan ik dacht. Maar...
Met het toenemen van de welvaart ontstaan er nieuwe problemen: zwaarlijvigheid, verslaving, uitbuiting, hebzucht, afval, verspilling, dierenleed, milieuvervuiling, overconsumptie, verveling, ontevredenheid, pakjes-eten, afgunst, bullshit-jobs, langdurig sterfproces, keuzestress, doelloosheid, allergieën en noem maar op.
Niet meer lekker en nuttig bezig zijn met een moestuin of het uitvinden en maken van iets omdat het voor minder in de winkel ligt. Niet meer betalen wat het kost waardoor er ergens iets of iemand wordt uitgebuit.
Ik moest denken aan het boek "Het trieste der Tropen [Wikipedia]" dat ik bijna 30 jaar geleden las toen ik in de tropen verbleef op level 2 zonder stromend water, fastfood, radio of tv. Waar ik iedere dag verrukkelijk at, vers geperst sap dronk van rijpe tropische vruchten en me geen seconde verveelde. Waar ik een afgedankte glazen deodorantroller terugzag als vaasje bij het boedhistische altaar van de buurman.
In het boek wordt beschreven hoe primitieve huisjes vervangen werden door huisjes van steen en beton. Die huisjes bleken vochtig waardoor het aantal schimmelinfecties en blaasontstekingen toenam. Wat me bijgebleven is, is dat welvaart niet automatisch betekent dat het leven verbetert. De conclusie uit het boek, ik weet niet meer of ik hem zelf trok of dat de schrijver hem maakte:
De hoeveelheid ellende blijft in iedere samenleving gelijk.
Als ik kijk naar de 5 reële gevaren dan zie ik de kans op de een groeien als de kans op een ander afneemt. Meer welvaart vergroot de kans op klimaatverandering, oorlog (afgunst, ontevredenheid, verveling) of financiële instorting. Een pandemie zoals de Spaanse griep die 50 miljoen levens kostte is goed voor het klimaat. Een financiële instorting vermindert de excessen van de welvaart zoals bullshitjobs en door hebzucht gecreëerde financiële bubbels.
De hoeveelheid ellende blijft gelijk.
Nu maak ik:
- Fout 2, negatief denken. Ik heb wellicht iets teveel focus op financiële bubbels, hebzucht en uitbuiting.
- Fout 3, rechte lijn. Ik verwacht dat met het toenemen van de welvaart de negatieve effecten evenredig blijven toenemen.
- En fout 7, denken dat het lot is bepaald. Misschien wordt de wereld daadwerkelijk beter en zie ik het niet omdat het zo langzaam gaat......