Afpersing met het wetboek in de hand

Eindelijk is er vonnis gewezen van mijn rechtszaak tegen Hollandse Hoogte over inbreuk op de copyrights van een bijna 20 jaar oude standaardfoto van een legbatterij.

© yoo.rs auteur Dominic Schmetz
Dochter had in 2013 een werkstukje gemaakt over kippen. Ik vond het aandoenlijk hoe ze zich het leed van de legkip aantrok en had het hoofdstuk waar ze dat schreef op dit kletsblog gezet. Dergelijke foto's worden normaliter gemaakt om zoveel mogelijk te verspreiden dus, bij hoge uitzondering, was ik niet op zoek naar de bron gegaan om toestemming te vragen. Bovendien was de copyrightmaffia in 2013 nog niet zo actief, anders had ik er wel een rechtenvrije foto van een legbatterij neergezet, zo bijzonder was die foto niet.

Bijna vier jaar later ontving ik een blafbrief. Of ik maar eventjes €318,- wilde betalen voor het gebruik van de foto. Ik haalde de foto weg en mailde terug met excuses voor de fotograaf waarbij ik aangaf dat ik er geen commerciële bedoelingen mee heb gehad plus de tekst: "Het gefactureerde bedrag komt in de verste verte niet in de richting van wat de auteur mis is gelopen aan inkomsten."

Enfin, vele blafbrieven en mailtjes later plofte er een dagvaarding op de deurmat. Hoort bij het potje blufpoker dat ze spelen om mij te laten betalen dacht ik, die rechtszaak trekken ze op het allerlaatste moment in. Voor de zekerheid schreef ik een verweer met hulp van iemand die een copyrightzaak gewonnen heeft. Alles aangevochten wat er aan te vechten viel; geen auteursrecht, toevallige verwerking, eenvoudige zaak met limiet aan proceskosten, geen geldelijk gewin en bovenal geen schade voor de fotograaf. De foto is niet in waarde verminderd en de fotograaf heeft geen licentiekosten misgelopen omdat je voor dit type gebruik geen licentie aanschaft. Leek mij duidelijk en ik verwachtte gelijk uitspraak. Doch er kwam een hoorzitting waarvoor beide partijen aanvullende stukken konden indienen. Ik voegde nog toe dat mijn dochter weliswaar nooit een licentie zou hebben aangeschaft, maar dat de opgevoerde bedragen niet marktconform zijn.
Vol goede moed ging ik naar de hoorzitting toe, lamgeslagen kwam ik terug.

Ik trof een rechter die de indruk wekte dat ze haar tijd wel beter kon besteden. Tegenover mij stonden maar liefst drie gemachtigden; G. Luyckx van Permission Machine, R. van Hemert van Hollandse Hoogte en J.J.A. Leijten van Rosmalen Nedland. De fotograaf ontbrak. Gelukkig zei de rechter gelijk dat Eiser vergeten was om de kosten van deze drie gemachtigden in te dienen en dat het gevorderde bedrag daardoor niet meer kon stijgen. Vonden de drie heren niet leuk, temeer daar ze dan geen hoger beroep konden instellen. Waarop de rechter liet doorschemeren dat ze een hoger beroep verspilling van belastinggeld vond.
We werden drie keer de gang opgestuurd om te schikken. Toen het bij de tweede schikkingsronde niet lukte zei de rechter; "U snapt het niet hè? Ik moet u gaan veroordelen volgens de ....". En ze sprak haar voorlopig oordeel uit: "Commercieel gebruik, aantal bezoekers doet er niet toe. Dat de foto 20 jaar oud is maakt niet uit, ook daar zit auteursrecht op. En achteraf kun je nooit over de vraagprijs onderhandelen." Ze kwam met een voorbeeld dat als je een pak melk in de supermarkt leegdrinkt en de verpakking afrekent dat je moet betalen wat de kassa aangeeft en niet kunt zeggen als ik wist dat ie zo duur was had ik een andere leeggedronken. En of ik soms dacht dat de wet niet voor mij gold.
Toen de man van Hollandse Hoogte tijdens het schikken op de gang mij ook nog eens verweet dat ik er een strijd van maakte knapte er iets* en dacht Krijg de kolere, ik betaal de volle mep wel. Dan heb ik tenminste een uitspraak waarmee ik kan laten zien hoe krom het recht op dit gebied is.
Na de laatste mislukte schikkingsronde werden we letterlijk weggejaagd door de rechter; "Ksssst wegwezen". Begrijpelijk dat ze ons zat was, er was ruim 2,5 uur verstreken.
* Het was mijn vertrouwen in de rechtspraak dat op dat moment knapte. Tot dat moment dacht ik dat je voor zoiets onbenulligs niet voor de rechter gesleept kunt worden, laat staan veroordeeld worden.

Thuis googelde ik nog wat en zag dat rechters de afgelopen jaren inderdaad vaak veroordeelden volgens de tarieven van foto Anoniem als de verkoopprijs niet bekend was. Damn, ik had moeten aantonen voor welk bedrag ik de foto had kunnen kopen en niet dat je geen licenties aanschaft voor dit type gebruik. En hoe belachelijk dat rechters niet kijken naar de marktwaarde van een foto. We hebben het hier over een foto van bijna 20 jaar oud hè. Die allang niet meer te koop stond via de website van de fotograaf. En die de fotograaf**, hoe smerig, speciaal voor deze zaak heeft teruggezet. Ik schreef de boosheid van me af in dit blogje, zodat degenen die na mij komen het kunnen gebruiken.
** Ondanks dat ik de fotograaf een eikel vind omdat hij de foto heeft teruggeplaatst en hij geen antwoord heeft gegeven op mijn vraag of hij wist dat Hollandse Hoogte dit soort zaken namens hem aanspant noem ik hem niet. Het is het fotobureau waar hij bij aangesloten is voor wie het sturen van claimbrieven een verdienmodel is. En ik snap dat het uitermate frustrerend is als beelden gejat worden, daar heb ik zelf ook last van.

Toen werd de zaak drie keer aangehouden en gebeurden er wat dingen waardoor ik me geroepen voelde om nog een brief over Stichting Foto Anoniem naar de rechter te sturen voor de terechtzitting op 1 maart 2019. Waarop gelijk de uitspraak volgde. Alsof ze er op zaten te wachten? Of uit ergernis dat ik nog iets durfde toe te voegen en ze zo nog meer werk bezorgde?

Veroordeeld volgens 150% van het tarief van Stichting Foto Anoniem. De gevorderde proceskosten weliswaar geminimaliseerd terwijl Eiser al laag ingezet had en bovendien vergeten was de kosten voor de zitting in te dienen. Zij zullen er ook niet vrolijk van worden***.
*** Dat doen ze dus wel. Ze gebruiken mijn uitspraak om dit absurde tarief te claimen. Dat ze vet verloren hebben op de proceskosten verzwijgen ze.

Frustrerend is dat de rechter betwistbare aannames doet:
  • Bij vaststaande feiten staat dat ik verkleedkleding verkoop via de website Kijkenietkope en dat ik daarnaast een zestal blogs heb. Dat is niet zo, ik verkoop verkleedkleding via webwinkel Artoek en Kijkenietkope.nl is een van de zes blogs. Het minst bezochte blog waar ik wat kletspraatjes op zet over mijn kippen, moeder zijn, de tuin, een recept, een kijkje achter de schermen bij Artoek enz. In alle communicatie heb ik het blog genoemd.
  • Ik heb ingebracht dat Eiser ten tijde van het "delict" foto's verkocht heeft voor krokettenprijzen voor dit type gebruik. In de uitspraak staat "dat Hollandse Hoogte dit gemotiveerd heeft betwist". Hollandse Hoogte heeft gezegd dat het krokettentarief niet gold voor commercieel gebruik en dat ze me gematst hadden door niet vier maal het jaartarief te rekenen.
  • Rechter neemt van Hollandse Hoogte aan dat Kijkenietkope een commerciële website is omdat er advertenties op staan en omdat er gelinkt wordt naar mijn webwinkel. Zelf voegde ze er tijdens de zitting nog aan toe dat het niet afgeschermd was en iedereen het kon zien. Mijn inziens kan het dan nog steeds een blog zijn waarvoor die krokettenprijzen golden.
  • Ik heb ingebracht dat de bewuste blogpost tot het moment van de geconstateerde inbreuk slechts 80 pageviews had. Hier gaat het echt fout met de beoordeling; "Gelet op deze periode is het door Bakx gestelde aantal pageviews geenszins aannemelijk en dit wordt ook niet ondersteund door de door haar overgelegde productie; in tegendeel, daaruit blijkt van zo'n 1.400 pageviews per maand." Rechter weet blijkbaar niet dat een blogpost na een paar weken van de tijdlijn gaat en dan nauwelijks of niet meer gelezen wordt. Tenzij het een bericht is waar nadien nog naar verwezen wordt zoals bij deze blogpost nádat de foto verwijderd was. Omdat ik geen uitgebreide statistieken van dit blog bijhoud èn de teller van de blogpost doorloopt kon ik anderhalf jaar na de geconstateerde inbreuk die 80 pageviews niet meer laten zien en had ik een maandstaatje bij de stukken gedaan. Om te laten zien hoe klein het blog is.

Vet balen dat de uitspraak afhankelijk is van de rechter die je treft.
Een hoger beroep is niet mogelijk.
Inmiddels weet ik dat het inderdaad afhangt van de rechter die je treft.

Zonde van alle uren die ik erin gestoken heb. Ik was er vanuit gegaan dat de rechter zou kijken naar de daadwerkelijk geleden schade voor de fotograaf. Niemand, maar dan ook echt niemand die JAARLIJKS een peperdure licentie afneemt voor een standaardfoto die na een paar weken uit beeld verdwijnt. Onbegrijpelijk dat Hollandse Hoogte hiermee weg komt. Nu kunnen ze doorgaan met het versturen van claimbrieven met tarieven die tig keer hoger liggen dan waar ze licenties normaliter voor verkopen. Met het wetboek in de hand.
Ik had gehoopt op een mooie uitspraak zodat de copyrightmaffia gestopt zou worden en de rechtbank zich niet meer hoefde te buigen over dit soort neuzelzaken.

Het is niet anders. Ik moet met de nakosten totaal € 857,28 betalen. De "factuur" kwamen ze brengen (€80,44) en Rosmalen Nedland gerechtsdeurwaarder durfde ook nog eens een nasalaris van €60,- te vorderen. Ongelooflijk dat dit zo maar kan in Nederland.
Niet vergeten je deel op te vragen hè meneer de fotograaf, als het goed is krijg je tweederde van € 332,50, dat zal meer wezen dan wat je normaliter vangt bij Hollandse Hoogte, ik zag bedragen van € 0,19 voorbij schuiven op het NOSjournaal.

Deze armlastige ZZPer had haar tijd beter in andere dingen kunnen steken...
Een bijdrage om de boete te betalen, al is het maar een euro, is welkom.
Dat kan via deze link.
Of koop mijn boek. Vind ik leuker want dan heb ik niet het gevoel dat ik bedel.

Op een van mijn zes andere blogs staat nog wat over de uitspraak zelf.
N.B. De auteurswet wordt vernieuwd. De aansprakelijkheid lijkt te worden verschoven van gebruiker naar platform. Ben ik absoluut niet blij mee, maar voor neuzelzaken als de deze is het fijn. Hollandse Hoogte had dan bij Blogger moeten aankloppen omdat daar de foto op de server stond.

Het bewuste blogbericht vind je hier.