Ik denk dat het patentgebeuren zijn langste tijd heeft gehad. Ja ik weet het inmiddels, patent is het Engelse woord voor octrooi.
Uren, nee dagen, ben je kwijt aan de bureaucratie van het deponeren.
En als je deponeert wordt het gepubliceerd. Ben je je geheim kwijt. Dus is er een sport van gemaakt om ideeën zo moeilijk mogelijk te omschrijven. Zodat het echte idee waar jij brood in ziet en waar jij tijd en geld gaat steken voor de verdere ontwikkeling, niet ontdekt wordt. En zo breed mogelijk omschrijven natuurlijk. Opdat alles er onder valt, ook dat ding zonder 6e nippeltje dat de concurrent heeft weggelaten om jouw octrooi te omzeilen. Voor het schrijven ben je bijna genoodzaakt een professional in te huren, iemand die ervoor gestudeerd heeft.
Hoogopgeleide octrooispecialisten besteden vervolgens uren om te onderzoeken of het al bestaat.
En als het dan verleend wordt heb je een soort van schijnbescherming. Mag je zelf een rechtzaak aanspannen als er iemand inbreuk maakt op jouw octrooi. Ook daarvoor moet je dan weer specialisten inhuren. Er bestaat een hele bedrijfsstak voor.
De verspilde energie van de vele patentoorlogen die momenteel woeden.
En o ja, je moet zorgdragen voor de instandhouding. Op tijd je taksen betalen. Waarvoor je geen automatische facturen krijgt toegestuurd.
Nee dan Coca Cola. Die houden gewoon het recept van de Cola geheim. Niks geen bureaucratische rompslomp, niks geen taksen, niks geen rechtzaken.
Over de receptuur dan hè? Merk- en modelrecht zullen ze vele zaken over gehad hebben.
Bescherming
Ik heb vroeger octrooirecht gehad op de ontwerpopleiding (TU Delft). Als ontwerper zag ik de noodzaak van bescherming altijd wel. Het idee zelf kost weliswaar nauwelijks tijd, geld of energie. Maar het moet verder ontwikkeld worden. Geschikte materialen en een productiemethode zoeken. Afmetingen optimaliseren. Uittesten.
En het is uitermate frustrerend dat, zodra je het product in de markt zet, de concurrent er mee vandoor gaat als het succesvol blijkt. Namaken is tig keer makkelijker en sneller dan ontwikkelen. En de concurrent hoeft de ontwikkelingskosten niet terug te verdienen en kan het ook nog eens goedkoper aanbieden. Kan zelfs soms een beter product aanbieden als het product nog net niet 100% uitontwikkeld was. De wet van de remmende voorsprong.
Beter goed gejat dan slecht bedacht. Ik vind het v r e s e l i j k .
Daarom investeer je als uitvinder behalve in de ontwikkeling ook een grote smak geld in een octrooi.
Keerzijde van de bescherming
Oneerlijk aan bescherming middels een patent is dat als iemand spontaan op hetzelfde idee komt hij dat idee niet mag gebruiken. Dan maakt hij immers inbreuk op het bestaande patent. Ook als hij het idee iets eerder had maar nog geheim hield omdat hij aan het uitwerken was.
Misschien is het idee heel handig in een andere toepassing. Een toepassing waar bedenker zelf nog niet aan gedacht had. Maar omdat het verstopt zit in een octrooi wordt het niet gevonden.
Octrooien zijn nadelig voor de ontwikkeling van technologie.
Kennis delen
We zitten als ik het boek Easycratie mag geloven (en dat doe ik) in een overgangsfase van "kennis is macht" naar "kennis delen is macht". Het gaat er niet meer om wie iets zegt, maar wat er gezegd wordt.
Doortrekkend naar een patent denk ik dat het er niet meer om gaat wie het patent in zijn bezit heeft (macht) maar wat het idee is en wat er allemaal mee kan.
Stel je eens voor dat Jack Andraka geen toegang had gehad tot alle kennis die te vinden is via Google. Dat kennis en ideeën versleuteld zaten in ingewikkelde octrooien. Stel dat deze jongen tijd had verspild om zijn idee te beschermen. Hoogopgeleide mensen had moeten inhuren om een patent in te dienen. Stel dat de passie van deze jongen niet in het oplossen van het probleem maar in "geld verdienen" had gezeten. Dan was zijn product er misschien niet geweest. Of het had tig keer langer geduurd en was tig keer duurder geworden.
Nieuwe tijd
In deze tijd, van alles delen. Alles weten van iedereen. Een doorzichtige markt. Waar slechte arbeidsomstandigheden of paardenvlees een trending topic zijn. Openheid. Waar consumenten de macht overnemen, omdat zij zelf bepalen waar en wat ze kopen. Waar bedrijven niet meer wegkomen met verkopen voor de allerlaagste prijs met een prijskaartje voor dier, mens of milieu. Waar bedrijven zullen moeten investeren in sociaal kapitaal. Waar bedrijven sympathiek gevonden moeten worden. Waar bedrijven supporters zullen moeten creëren.
Daar zal, hoop ik van harte, minder ruimte zijn voor copycats. Copycats die uit eigen belang er met de ideeën van een ander van doorgaan. Dat is zichtbaar. Dat is onsympathiek.
Bolletje
De uitvinder van de inkeping in de beschuit heeft het idee destijds gepatenteerd. Toch was er een rechtszaak nodig om beloond te worden voor dat idee. Een rechtszaak die zowel Bolletje als de uitvinder geld en tijd heeft gekost.
Had deze uitvinder in deze tijd Bolletje benaderd. Dan had hij misschien wel geblogd. Getwitterd. Dan hadden vele mensen geweten dat hij zijn idee aan Bolletje gepresenteerd had. Dan had Bolletje het wel uit zijn schuddebuik gelaten om het op een rechtszaak te laten uitlopen. Bang voor negatieve publiciteit. (Sorry Carin als je dit leest, ik weet dat je aardige pa er niet achter zat).
Macht
Bescherming kost geld. Ook al ontstaat het auteursrecht automatisch, bij inbreuk moet je kosten maken en registratie wordt aanbevolen zodat je kunt bewijzen dat je eerder was. Geheimhouding is het enige dat echt gratis is. Houdt je idee dus zo goed mogelijk geheim zolang je nog aan het ontwikkelen bent!
Met de sociale media is een krachtig middel ontstaan om je idee, model, tekst, foto e.d. te beschermen zonder registratie of depot. Zonder dat je rechtszaken hoeft te voeren bij inbreuk.
Copycatten is namelijk onsympathiek. Als jij nagedaan wordt dan doe je iets goeds, anders werd je niet gekopieerd. Als jij iets goeds doet, dan heb je supporters. Supporters die verontwaardigd reageren als ze zien dat er iemand anders vandoor gaat met jouw idee. Supporters die de copycat onsympathiek vinden en daar niet zullen kopen. Supporters die misschien anderen waarschuwen dat dat een copycat is.
Ik zie het steeds meer gebeuren op Twitter. Een bedenker (of supporter) twittert iets dat hij teveel vindt lijken op. En krijgt bijval. Andere gedupeerden melden zich. Verontwaardigde reacties. Vaak zijn foto's, producten, teksten binnen 24 uur verdwenen.......
En ja! Ook grote bedrijven met een goede reputatie kennen de kracht van Twitter en zijn als de dood om supporters te verliezen.
Het werkt alleen niet bij mensen die gaan voor gratis en goedkoop. Die kopen waar het het goedkoopste is en interesseren zich verder niet voor mens, dier en milieu. Maar tegen dat soort mensen kun je je sowieso niet wapenen. Ook niet met een octrooi, modeldeponering of het auteursrecht.
Hangtentje
Ik kan een boek vullen over copycats. Wees gerust dat doe ik niet. En tot op heden heb ik er nog geen een echt aan de twitterschandpaal genageld. Wel schadevergoeding gehad trouwens van een grote.
Maar aan het circustentje uit mijn winkel hangt een te leuke #story:
- Voor mijn webwinkel wilde ik graag circustentjes. Omdat ik de winkel vanuit huis run en per post verstuur wilde ik een minimaal volume. Ik had geen zin in stokken van 1 meter in de opslag of om te versturen. Zodoende kwam ik uit op een hoelahoep die klanten bijna altijd wel in huis hebben. Geen moment overwogen om dat idee te beschermen want ik verwachtte qua winst niet boven de kosten van bescherming uit te komen.
- Toen ik zomer 2006 het tentje in de webwinkel zette werd ik binnen 1 week gesommeerd om te stoppen met de verkoop. Omdat het tentje inbreuk zou maken op een octrooi. Het octrooi bleek ongetoetst, van recente datum en mijn tentje maakte inbreuk omdat het hing. Even googlen leerde (ook destijds al) dat er legio kinderhangtentjes bestonden en al jarenlang verkocht werden op de Nederlandse markt. Helaas nam tegenpartij dat niet van mij aan en liet een duur nieuwheidsonderzoek doen. De uitslag kun je raden. Overigens neem ik tegenpartij niets kwalijk want ik herken de boosheid die ontstaat als je een copycat ontdekt. Ik had vooral medelijden.
- Groot was mijn verbazing toen ik een tutorial tegenkwam van een tent met hoelahoep. "Bedacht" door iemand die mijn winkel kent en die eindigt met de zin dat je originele tenten kunt kopen bij, juist ja, de tegenpartij!
Het andere idee, daar leur ik al 2,5 jaar mee. Gooi ik binnenkort maar eens in de groep.