Toch bestaan ze wel, echte copycats! Niets zo vervelend als je er eentje ontdekt. Ongehoord brutaal; een concurrent pikt bewust jouw tijdsinvestering om er ten koste van jou beter van te worden.
Copycats hebben het tegenwoordig met internet makkelijk, ongezien kunnen ze spioneren.
Mijn webwinkel draait sinds eind 2002. In die tijd moest je veel zelf uitvinden, er waren geen standaarden voor software, leveringsvoorwaarden, keurmerken etc. Voordeel was wel dat er minder concurrentie was. Grijns!
Ik kan me het moment nog herinneren dat ik een houten boom wilde bestellen, ik keek bij de voorwaarden en ontdekte dat die grote gelijkenis vertoonden met die van mij. Even googelen leerde mij dat mijn leveringsvoorwaarden èn mijn FAQ's letterlijk overgenomen waren door meerdere webwinkels. Alleen de naam Artoek was vervangen....Die boom heb ik niet meer gekocht.
Sterkste staaltje vond ik een webwinkel die mijn assortimentsopsomming had overgenomen, terwijl ze niet eens zeemeerminnenpakken verkocht. Deze assortimentsopsomming was op dezelfde wijze verstopt in de site; geschreven in de kleuren van de achtergrond. Ja dat mocht toen nog! En daar scoorde je nog goed mee ook!
In die tijd stoorde ik me ook aan "gewitte" foto's. Dat deed niemand toen ik begon. Nu denk ik, ach, het is toch wel voordehandliggend om het te doen. En ik heb het zelf misschien ook ergens gezien en in mijn geheugen opgeslagen gehad.
Je moet het als een complimentje zien als je gekopieerd wordt, wat je doet is kennelijk goed. Je moet je niet druk maken als particulieren iets namaken want:
- dat mag wettelijk. Een oma die 30 truien breit met Donald Duck erop voor haar kleinkinderen is niet in overtreding, iemand die 2 truien breit met Donald Duck en ze vervolgens verkoopt wèl,
- particulieren zijn geen concurrenten, dus daar heb je geen last van. Er bestaan nu eenmaal mensen die liever iets zelf maken dan het te kopen.
Rechtszaken raad ik niet aan. Het is negatieve energie, kost vaak meer dan wat het opbrengt en er is, door de tegenpartij, zo makkelijk onderuit te komen door een kleine wijziging aan te brengen in het ontwerp; een ander stofje, een ander kleurtje. Een rechter kijkt naar wat er intussentijd verdiend is met het ontwerp en stemt daar de schadevergoeding op af, soms wordt volstaan met het uit de markt halen van het ontwerp.
Toch moet je de grens tussen inspiratie en plagiaat wel goed in de gaten houden! Want als je geen tegengas geeft ligt voordat je het weet je hele collectie bij de concurrent. Een groot winkelbedrijf -ik zal de naam niet noemen- heeft het flamenco-setje in 2005 gekopieerd. Woest was ik. Probeer je als kleine zelfstandige je brood te verdienen met kleding die fairtrade geproduceerd wordt, walst zo'n in-China-laten-makende-reus over je heen. Dat heb ik letterlijk in mijn brief gezet: "Ik probeer op een eerlijke manier mijn brood te verdienen, bedenk alles zelf en laat een groot deel van de kleding maken op een project voor kansarme vrouwen in Azië. En u walst als grote reus gewoon over mij heen". Ik kreeg keurig een excuusbrief, ontwerpkosten en even afkloppen het is daarna niet meer gebeurd.
De grens tussen plagiaat en inspiratie is een lastige. Wat is nou wat? Momenteel vraag ik me af of ik de spinnenweb-oogjes bij deze uil zelf heb bedacht, of dat dat idee in mijn geheugen opgeslagen zat. Iemand ergens spinnenweboogjes gespot?
Ik heb een blauwe maandag voor een grote knuffelfabrikant gewerkt. Daar werden spullen bij elkaar geshopt en met dat als basis nieuwe producten ontwikkeld. Of er werden varianten op collecties van voorgaande jaren bedacht. Begrip en waardering voor ideevinding en brainstormsessies was daar niet. En zo gaat het bij veel grote bedrijven, vooral in de mode-industrie.
Voor een geboortekaartjesdrukker heb ik in 2000 een drietal kaartjes ontworpen. Deze was afgeleid van een oud knutselwerkje, een vouwengel uit een cirkel. In 2007 heb ik hem uitgewerkt als traktatie-bouwplaat voor mijn eigen webwinkel. Al die tijd nooit vouwengelen op een kaart tegen gekomen. Op FlavouritesLive in 2009 zag ik maar liefst 3 kaarten met vouwengelen. En deze kerst schijnen ze zelfs bij de Hema te liggen. Voordehandliggend idee dacht ik nog. Totdat je een mailinglist-uitschrijving krijgt waar inschrijfdatum bij vermeld staat en je ziet dat conculega nieuwsbrief met de vouwengelen heeft gehad. Maar dan nog is het geen plagiaat, maar "geïnspireerd door".
Zelf word ik natuurlijk ook geïnspireerd. Dacht ooit dat ik de term "gezondverstandwas" had geïntroduceerd. Maar die term is van http://www.flobberdewotsky.nl/ -de meest gekloonde winkel ooit!-, dat woord zat onbewust in mijn geheugen opgeslagen.
Wat nog erger is dan een copycat, is als mensen denken dat jij de copycat bent. Ik ben daar ooit van beschuldigd. Nou schrik ik daar niet van want ik heb een schoon geweten wat dat betreft. Het is zelfs zo dat ik zelden naar beurzen ga, zelden tijdschriften koop, geen blogs volg omdat mijn hoofd al meer dan vol genoeg zit met onuitgewerkte ideeën en plannen.
Het ging om dit product en om het feit dat die hangt. Daarmee zou ik inbreuk maken op een octrooi. Doch lang voor de depot-datum bestonden deze producten al, wat ook aangegeven werd door het octrooibureau. Ze merkten droogjes op dat mijn product wèl in aanmerking kwam voor een octrooi vanwege de hoelahoep.
Samenvattende tips:
- zorg dat je voorop blijft lopen; blijf ontwikkelen en steek zo min mogelijk energie in copycats
- natuurlijk wel aan de bel trekken als er letterlijk gekopieerd wordt! Foto's, teksten en illustraties is makkeljk aantonen en kun je zeker eisen stellen of rechtzaak aanspannen.
- beschouw copycats als een complimentje
- troost je met de gedachte dat het meestal niet de bedenkers zijn die er rijk van worden.